Dưới góc nhìn của một chuyên gia trong lĩnh vực sản xuất xi măng và vật liệu xây dựng, dưới đây là cái nhìn tổng hợp về hiện trạng, mô hình sản xuất gạch sử dụng tro bay tại Việt Nam và xu hướng phát triển trong ngành:

Mô hình sản xuất và tình hình hiện tại tại Việt Nam

Nguồn tro bay tại Việt Nam chủ yếu được dùng làm phụ gia trong xi măng, bê tông và sản xuất gạch không nung nhờ đặc tính tốt như nước bám và cường độ giãn nở phù hợp.

Điểm hạn chế đáng chú ý là chất lượng tro bay không ổn định, tỷ lệ carbon chưa cháy hết cao, dẫn đến nhu cầu lực ép lớn cho máy móc và có nguy cơ lỗi khuôn, làm ảnh hưởng đến chất lượng gạch

Một số nhà máy (ví dụ như tại Việt Nam) đã chủ động sản xuất gạch không nung sử dụng 80% tro xỉ và 20% xi măng, với năng lực sản xuất đạt hàng triệu viên gạch mỗi năm, trọng lượng nhẹ hơn gạch truyền thống (khoảng 1,4 kg/viên).

Nghiên cứu tại Đại học Hồng Đức về gạch không nung dùng tro bay và tro xỉ từ nhà máy nhiệt điện Nghi Sơn cho thấy 30% tro bay thay thế xi măng vẫn đạt cường độ nén M10 (~11,25 MPa), đạt yêu cầu Tiêu chuẩn Việt Nam (TCVN).

Khi tăng hàm lượng tro bay lên 50–70%, cường độ giảm xuống M7.5 (7,88 MPa) và M5 (5,96 MPa) nhưng vẫn đáp ứng yêu cầu kỹ thuật. Khối lượng thể tích giảm đáng kể (1,46–1,6 tấn/m³), giúp giảm tải trọng công trình. Tuy nhiên, theo nghiên cứu, độ hút nước tăng (hơn 14%), và hệ số dẫn nhiệt giảm (1,48–1,61 W/mK).

Ưu điểm của việc sản xuất gạch từ tro bay

Giảm thiểu ô nhiễm môi trường: Tro bay là một loại chất thải rắn từ các nhà máy nhiệt điện, nếu không được xử lý đúng cách có thể gây ô nhiễm môi trường. Sử dụng tro bay để sản xuất gạch giúp giảm lượng chất thải này, đồng thời giảm khai thác đất sét, một nguyên liệu truyền thống để sản xuất gạch nung. Gạch không nung không cần nung ở nhiệt độ cao, giúp tiết kiệm năng lượng và giảm khí thải nhà kính so với gạch nung truyền thống

Tiết kiệm chi phí: Tro bay có thể thay thế một phần hoặc toàn bộ xi măng trong sản xuất gạch không nung, giúp giảm chi phí nguyên vật liệu.

Nâng cao chất lượng gạch: Gạch không nung sản xuất từ tro bay có nhiều ưu điểm như cường độ cao, khả năng chống thấm tốt, tuổi thọ cao và giảm nguy cơ nứt vỡ.

Kết luận

Hiện tại sản xuất gạch từ tro bay tại Việt Nam đang ở giai đoạn đầu, với một số nhà máy thí điểm và nghiên cứu cho kết quả hứa hẹn. Trong tương lai gần, khi công nghệ xử lý tro bay ổn định và máy móc hiện đại được đầu tư, cường độ ổn định, năng suất hồ sơ sẽ tăng nhanh.

Việc sản xuất gạch không nung từ tro bay đang được khuyến khích và phát triển tại nhiều địa phương, đặc biệt là các khu vực gần các nhà máy nhiệt điện. Các doanh nghiệp sản xuất gạch cũng đang dần chuyển đổi sang sử dụng công nghệ sản xuất gạch không nung để đáp ứng nhu cầu thị trường và bảo vệ môi trường.