Octoplastic là dự án của nhóm sinh viên Trường ĐH Bách khoa (ĐH Quốc gia TP. HCM) phát triển mô hình "sản xuất gạch nhẹ từ vật liệu thải". Octoplastic được nhiều chuyên gia đánh giá tích cực về tính thực tiễn và khả năng nhân rộng. Dự án cũng giành được giải nhì cuộc thi "Tìm kiếm ý tưởng sáng tạo vì một đại dương không nhựa" do UNESCO tổ chức.

Theo Chương trình môi trường Liên Hiệp Quốc, hằng năm có khoảng 8 triệu tấn rác thải nhựa đổ ra biển. Riêng ở Việt Nam, lượng rác nhựa ra đại dương từ 0,28 - 0,73 triệu tấn mỗi năm, đứng thứ tư thế giới.

Loại nhựa polystyrene (nhựa PS) chiếm tỉ lệ lớn, thường dùng làm các hộp cơm, ly nhựa nhưng ít được chú ý trong những chương trình giải quyết vấn đề môi trường.

Từ bài toán đó, năm sinh viên khoa kỹ thuật hóa học Trường ĐH Bách khoa (ĐH Quốc gia TP.HCM) bắt đầu lên ý tưởng biến rác thải nhựa thành vật liệu hữu dụng như gạch không nung, gạch nhẹ.

Theo đánh giá của ban giám khảo cuộc thi, gạch nhẹ, giá thành thấp so với thị trường, lại có cơ tính cao, chịu lực, cách âm, cách nhiệt tốt hơn.

Nhóm cho biết thêm gạch đạt tiêu chuẩn mác bêtông M50 của Việt Nam (TCVN 1450:2009), khả năng cách nhiệt 90%, không bắt cháy ở điều kiện thường và khả năng cách âm khoảng 60 - 70%.

Từ những viên gạch thô, nhóm dùng làm các miếng ốp tường, lót sân hoặc làm các chậu cây trang trí, đồ lưu niệm...

PGS.TS Lê Thị Kim Phụng, khoa Kỹ thuật Hóa học, Trường ĐH Bách khoa (ĐH Quốc gia TP.HCM), giảng viên hướng dẫn nhóm nghiên cứu cho biết dự án không đơn thuần tái chế nhựa mà còn cả tro bay, bùn thải.

Trong phòng thí nghiệm, nhóm nghiên cứu đã kết hợp nhựa với tro bay hoặc bùn thải thay cho xi măng, tạo thành một hỗn hợp chất kết dính hiệu quả. Tro bay, bùn thải và nhựa thải được kết hợp theo tỉ lệ thích hợp để cho hiệu quả cao nhất.

PGS.TS Phụng cho biết thêm, ngoài sản phẩm gạch nhẹ, nhóm nghiên cứu cũng đang xây dựng các tấm cách nhiệt, cách âm từ rác thải nhựa cho nhiều ứng dụng khác.
Theo cô Phụng, dự án hoàn toàn có thể được thương mại hóa nhưng trước hết cần chuẩn hóa nguồn nguyên liệu. Rác thải nhựa cần được thu gom, phân loại theo tiêu chuẩn để có nguồn đầu vào sạch cho quá trình làm gạch...